Podtlenek azotu, czyli sedacja wziewna zwana gazem rozweselającym jest metodą niwelowania stresu, lęku i bólu związanego z wizyta u stomatologa. Polega to na założeniu małej, gumowej maseczki na nos. Maseczka ma ładny, owocowy zapach. Pacjent leży na fotelu, wdycha gaz przez kilka minut. Po wykonaniu zabiegu także przez kilka minut jest wyprowadzany ze stanu sedacji. Pacjenci często nie pamiętają przebiegu wizyty, co wpływa pozytywnie i motywująco na osoby, które odczuwają lęk przed stomatologiem.

Wskazania

– Sytuacje kliniczne, w których zastosowanie sedacji przynosi najlepsze rezultaty.

– Silny lęk przed jakimkolwiek leczeniem.

– Silny lęk przed ukłuciem zarówno u dzieci jak i u dorosłych.

– Silny odruch wymiotny.

– Nadpobudliwość nerwowa.

– Długie, monotonne lub szczególnie nieprzyjemne zabiegi chirurgiczne, protetyczne, wyciski szczęki u osób z silnym odruchem wymiotnym.

– Usuwanie złogów nazębnych.

– Otwieranie zęba ze zgorzelinowym rozpadem miazgi

– Opracowywanie próchnicy początkowej.

– Stany chorobowe, w których wskazane jest użycie sedacji wziewnej jako metody z wyboru:

Astma – N2O nie powoduje podrażnienia układu oddechowego. Zmniejszenie stresu wpływa na obniżenie ryzyka ataku. W mieszance oddechowej podawanej pacjentowi znajduje się ok. 60% tlenu. Poprawia to sprawność oddychania i samopoczucie pacjenta.

Padaczka – zmniejszenie stresu wpływa na zmniejszenie ryzyka ataku.

Choroby serca – brak wyraźnego wpływu N2O na układ sercowo-naczyniowy. Pacjent otrzymuje zwiększone stężenie tlenu (ok. 60%). Wskazania pulsoksymetru pokazują wtedy ok. 100%. Więcej tlenu dociera do naczyń wieńcowych. Ponadto nie zwiększa się zapotrzebowanie na tlen z powodu braku stresu.

Nadciśnienie krwi – Brak wpływu N2O na układ naczyniowy. Zmniejszenie lęku i stresu zabezpiecza przed nieoczekiwanym wzrostem ciśnienia krwi w czasie zabiegu.

Hemofilia – dzięki użyciu N2O można w pewnych przypadkach uniknąć konieczności wykonywania ukłucia igłą

Przeciwwskazania

– Przeziębienie, przerost migdałków gardłowych, niedrożności górnych dróg oddechowych (podczas sedacji pacjent musi oddychać przez nos)

– I trymestr ciąży.

– Choroby psychiczne.

– Stwardnienie rozsiane, porfiria, miastenia gravis.

– Roztrzenie oskrzelowe, rozedma płuc.

– Alkoholizm.

– Brak współpracy pacjenta.

Skuteczność sedacji wziewnej

Doświadczenie lekarza – im większe doświadczenie, tym więcej pacjentów udaje się mu skutecznie uspokoić.

Podatność pacjenta na podtlenek azotu – około 10% pacjentów jest niewrażliwa na działanie gazu rozweselającego.

Wcześniejsze doświadczenia pacjenta – im większy doznany wcześniej uraz, tym trudniej jest uspokoić pacjenta. Czasami jest to niemożliwe i pacjenta należy skierować na zabieg w znieczuleniu ogólnym.

Wiek pacjenta – im młodsze dziecko, tym trudniej poddać sedacji ze względu na brak współpracy.

Konstytucja psychofizyczna pacjenta – pacjenci (zwłaszcza dzieci) obawiający się wszelkich czynności wykonywanych przez dentystę często nie zgadzają się na stosowanie również sedacji wziewnej.

Płeć – kobiety rzadziej zgadzają się na sedację wziewną, obawiając się utraty kontroli nad sobą.

Średnia skuteczność sedacji wziewnej, tzn. udanej sedacji, u pacjentów, którzy zgodzą się na jej zastosowanie – to ok. 80%